یکی از اهداف مهم تربیتی والدین این است که فرزندانی متعهد و مسئولیت پذیر تربیت کنند. حال این مسئولیت پذیری هم باید در قبال خود و هم در برابر سایر اعضای خانواده باشد.

«زنی 35 ساله هستم، کارمند و دارای یک فرزند پسر 9 ساله. در زندگی خانوادگی خود مشکلی ندارم جز اینکه از زمانی که فرزندم وارد مدرسه شده برای انجام تکالیف مدرسه بسیار تنبلی می کند و برای انجام یک تکلیف ساده آن قدر از زیر کار در می رود، خود را به خستگی و حتی بیماری می زنند که واقعاً دیگر کم آورده ام. از آنجا که شاغل هم هستم، بی مسئولیتی و اهمالکاری فرزند فشار زیادی به من وارد می آورد و گاه آنقدر کلافه و مستأصل می شوم که او را به شدت تنبیه می کنم و در نتیجه پای پدرش هم در میان آمده و در نهایت غوغایی در خانه به پا می شود. از این وضعیت بسیار نگرانم. هراس دارم که با این روند دچار دلزدگی از درس و مدرسه شود... .»

آنچه که مسلم است یکی از اهداف مهم تربیتی والدین این است که فرزندانی متعهد و مسئولیت پذیر تربیت کنند. حال این مسئولیت پذیری هم باید در قبال خود و هم در برابر سایر اعضای خانواده باشد. مثلاً کودک ما باید یاد بگیرد که در جمع کردن سفره، مرتب کردن خانه، مرتب کردن اتاق خود و ... به سایر اعضای خانواده کمک کند. در ازای انجام مسئولیت هم طبیعتاً نباید پاداش مادی در کار باشد، مثلاً اگر کودک خودش وسایلش را جمع کرد پاداش مادی بگیرد چون این کار انگیزه های درونی را در کودک کور می کند. در واقع او تصور می کند که برای انجام هر کار هر چند کوچکی باید پاداش بگیرد. کودک شما باید یاد بگیرد که به خانواده بدون قید و شرط کمک کند.

تبادل وظایف با کودک
برای ورزش کردن فرزندتان برنامه ریزی داشته باشید. ورزش منظم خصوصاً وقتی به صورت خانوادگی باشد، در کاهش فشارهای روانی بسیار موثر است

حال اگر کودک این همراهی را نکرد چه؟ در این دست مواقع باید «تبادل وظایف» کرد. مثلاً وقتی کودک به مرتب کردن اتاق خود نمی پردازد مادر می تواند بگوید: ایرادی ندارد، من اتاق تو را مرتب می کنم اما چون مسئولیت های دیگری دارم، نمی توانم به آنها برسم پس امروز از نهار خبری نیست. دقیق برای فرزندتان شرح دهید که اگر مسئولیت های او را شما انجام دهید، به کدامیک از کارهایتان نمی رسید.

اما در مورد تکالیف مدرسه، مسأله کاملاً فرق می کند. تکالیف مدرسه مسئولیتی است که صرفاً خود کودک باید آن را انجام دهد و والدین فقط می توانند از فرزند خود پشتیبانی کنند.

منبع