● بهترین وضعیت خواب در حاملگی
از همان ابتدای بارداری به خویش عادت دهید که به پهلو طویل بکشید. خوابیدن به پهلو با زانوان خمیده ، بهترین و آسان ترین وضعیت خواب در این دوران می باشد. این وضعیت حتی کار قلب را نیز آسان تر می کند زیرا اختناق جنین را از روی کبیر سیاهرگ برداشته و خون اندام ها راحت تر به قلب بر می گردد.
بعضی از پزشکان معتقدند که نسوان باردار باید به پهلوی چپ بخوابند. زیرا جگر در طرف راست بدن پیمان دارد و خوابیدن به پهلوی چپ ، خپگی ناشی از رحم را از روی این ارگان بزرگ برمی دارد. خوابیدن به پهلوی چپ جریان خون را به قلب ارتقا می بخشد و خون بیشتری به جنین، رحم و کلیه ها مسیر می یابد و تنگنا از کمر برداشته می شود. ولی راجع به چرخش خویش در هنگام خواب نباید نگران بود.
تغییر وضعیت در شب امری دوری ناپذیر و کنترل نشده است. اغلب در سه ماهه سوم بارداری خوابیدن به پشت اصلا امکان پذیر نخواهد شد زیرا حالت راحتی نیست. اما اگر به پشت بخوابید اختناق ناشی از جنین به بزرگ سیاهرگ اعمال شده و با ایجاد ناراحتی از خواب بیدار می شوید. اگر علی رغم این مسئله باز هم ممکن است به پشت دراز بکشید از طبیب خویش راجع به تغییر دادن این وضعیت سوال کنید. شاید استفاده از بالش به شما کمک کند که وضعیت خواب را اصلاح نموده و خواب بهتری را تجربه کنید.
با توجه به تغییر کیفیت خواب در دوران بارداری زن باردار مجاز به استفاده از داروهای غیر تجویزی و یا گیاهان دارویی برای شفا کیفیت خواب در این دوران نیستید. ولی رعایت موارد زیر می تواند در تفریق بی خوابی کمک کند
۱- حذف نوشیدنی های کافئین دار نظیر قهوه و چای از رژیم غذایی و اندک کردن مصرف به ابتدای صبح و یا ابتدای پس از ظهر
۲- دوری از نوشیدن مایعات فراوان و خوردن غذای سنگین قبل از رفتن به بستر
۳- رعایت برنامه زمانی منظم برای رفتن به بستر و بیدار شدن از خواب
۴- دوری از فعالیت بدنی سنگین قبل از رفتن به بستر، در عوض به مدت ۱۵ دقیقه دوش اب گرم و یا نوشیدن شیر و عسل قبل از خواب .
۵- اگر مبتلا گرفتگی ساق پا میشوید ، پای خود را به دیوار اختناق دهید .مصرف کلسیم کافی نیز میتواند به رفع گرفتگی کمک کند.
● برای تفریق مشکلات خواب که به علل مختلف مشابه سو هاضمه ,سوزش سر دل, خفقان رحم و ..ایجاد می شود به نکات زیر توجه کنید:
یک دوش آب گرم پیش از خواب بگیرید
قبل از خواب شیر گرم و یامخلوط آب گرم با آب لیموی پسین بنوشید
نور و صدای اضافی را حذف کنید
طی ۲ ساعت پیش از خواب غذای سنگین نخورید
ورزشهایی همانند نفس کشیدن عمیق را تجربه کنید
به پهلوی چپ خوابیده و از بالشهای متعدد در قسمتهای حساس بدن بهره‌گیری کنید
از مشت و مال قسمتهای گوناگون تن سهم ببرید
از خوردن محصولات کافئین دار خوداری کنید
کتابهای اخ داشتنی خویش را بخوانید
اصلا از داروی خواب کاربرد نکنید.
● عواملی که مایه کم خوابی می شوند
- گرفتگی و درد عضلات در خواب شب
- افزایش ضربان قلب و تنفس کوتاهی و سریع
- افزایش دفع ادرار
- جنین بسیار فعال در رحم که به مثانه و سایر نقاط دلنازک مادر محکم لگد می زند
- سختی تکان خوردن و جابجا شدن در رختخواب به دلیل بزرگی شکم مادر
- دانستن درد در سرنوشت پشت بدن بخصوص کمر
- دیدن خواب بیشتر از مرز معمول
- دیدن خواب های آشفته
- عصبی و نگران بودن والده در مورد شیوه زایمان
- نگرانی والده در مورد سلامتی نوزاد خود
● سخت های جسمی که در دوران بارداری، خواب را مختل می کنند نیز عبارت هستند از:
۱- نیاز مکرر به پیشاب کردن:
کلیه ها در دوران بارداری برای تصفیه حجم خون اضافی(۳۰ الی ۵۰ درصد افزایش نسبت به پیش از بارداری) شدیدتر پیشه می کنند و این فرآیند، تصفیه ادرار بیشتری ایجاد می کند. همچنین جنین رو به پیشرفت است و رحم بزرگ تر می شود و در نتیجه فشار بیشتری از بیرون روی مثانه وارد می شود. این تغییرها باعث می شود که ناچار شوید در روز و شب بیشتر به دست به آب بروید.
۲- افزایش سرعت تپش قلب:
ضربان قلب شما حین بارداری افزایش می یابد و از آن جایی که بیشتر خون شما به سمت رحم می رود، قلب شما باید سخت تر پیشه کند الی خون را به بقیه بدن برساند.
۳- تنگی نفس:
در ابتدا، تنفس شما شدنی است تحت تاثیر افزایش هورمون های بارداری پیمان گیرد، که مایه می شوند تنفس عمیق تر شود. این وضعیت ممکن است این پرماسیدن را در شما ایجاد کند که برای تنفس هوا دارید تلاش بیشتری می کنید. در پیوستگی بارداری با بزرگ شدن رحم که فضای بیشتری در لگن و شکم را به خویش اختصاص می دهد و بر دیافراگم (پرده ای عضلانی میان ریه ها و اندام های شکم) خفگی می آورد، شدنی است دریافتن کنید تنفس برای تان دشوار تر شده است.
۴- گرفتگی عضله های ساق پا و کمردرد:
درد در ساق پا و کمر لغایت حدی ناشی از وزن اضافی جنین و رحم است. تن شما در درازا بارداری، هورمونی به اسم ریلکسین تولید می کند که شما را حاضر زایمان می کند. یکی از نشانه ها این هورمون آن است که رباط ها را در سراسر بدن شل تر می کند و به این ترتیب، پایداری تن شما تفریق می یابد و آسیب پذیری بیشتری نسبت به صدمه ها، مخصوصا در کمرتان پیدا می کنید.
۵- سوزش سردل و یبوست:
بسیاری از نسوان آبستن مبتلا سوزش سر دل می شوند که ناشی از مراجعت محتویات معده به داخل مری است. فعالیت کل دستگاه گوارش در طول بارداری کند می شود، خوراک مدت بیشتری در معده و روده باقی می ماند. هم سوزش سردل و هم یبوست شدنی است در ادامه بارداری بدتر شود، زیرا بزرگ تر شدن رحم بر معده و روده بزرگ خفگی می آورد.
استرس هم شدنی است خواب را مختل کند. شدنی است در مورد سلامت جنین تان هم نگران باشید و در مورد توانایی تان به عنوان والد اضطراب داشته باشید و این شما را در طول یک شب بیدار نگه دارد.
عوامل بسیاری چه جسمی و چه عاطفی شدنی است در دوران بارداری خواب شما را به هم بزند.
اما داشتن خواب کافی در این دوران اهمیت دارد.
● عمل به این توصیه‌ها به برطرف کردن بیخوابی شما در دوران بارداری کمک می‌کند:
یک وضعیت آسان و – شاید جدید- برای خوابیدن بیابید.
پیش از رفتن به بستر با ماساژ یا حمام گرم به خود تسکین بدهید.
هوای اتاق خود را خنک و مطبوع نگهدارید، و برای تسکین موسیقی یا صداهای طبیعی پخش کنید.
قبل از خواب از تکنیک‌های آرامش‌بخشی عضلانی (relaxation) استفاده کنید.
هر روز مقداری ورزش کنید. در باره مقدار ورزشی که برای شما مجاز است، با دکترتان رایزنی کنید.
اگر در به خواب رفتن دچار خرده هستید، از تختخواب بیرون بیایید و غذای مختصری بخورید یا کتاب بخوانید، سپس هنگامی که خواب‌آلود شدید، دوباره به بستر برگردید.
● چگونه می توانم خواب راحتی داشته باشم؟
سعی می کنم به ترتیب راههای مقابله با هر یک از مشکلات بالا را برایتان بازگو کنم.
* اگر در خواب، دچار گرفتگی عضلات شدید، پاهای خود را محکم به دیوار خفقان دهید یا اینکه روی آن پای خویش که مبتلا گرفتگی عضلات شده، بایستید. انجام این کارها باعث تفریق درد عضلات پا می شود. کمبود کلسیم، گرفتگی عضلات را بدتر می کند. بنابراین بایستی با مصرف منابع غنی از کلسیم ، از کمبود آن در بدن جلوگیری کنید.
* نبض تند و تنفس کوتاهی و سریع به دلیل افزایش حجم خون مادر است. اگر مبتلا مختصر خونی باشید، قلب برای رساندن اکسیژن کافی به خون بیشتر پیشه می کند، بنابراین وضعیت بدتر می شود. با پزشک خویش در مورد مصرف مکمل آهن رایزنی کنید، زیرا مصرف مکمل آهن ممکن است تا حدودی این مشکل را بهبود بخشد.
* بهترین حالت خوابیدن در هنگام بارداری این است که به پهلو دراز بکشید و زانوهای خویش را خم کنید. در این وضعیت، قلب راحت تر شغل می کند، زیرا سنگینی بچه به سیاهرگ هایی که خون را به قلب برمی گردانند، فشاری وارد نمی کند. همچنین طویل کشیدن به پهلو مایه تفریق درد پشت و کمر می شود.
اگر خوابتان نمی برد خود را به اتمام کاری مشغول کنید.کتاب بخوانید، موسیقی گوش دهید، بافتنی ببافید، خیاطی کنید، با اینترنت خود را مشغول کنید، نامه بنویسید، تلویزیون تماشا کنید، دوش بگیرید، بعضی کارهای سخیف منزل را اتمام دهید یا آرایش کنید.
* اگر اثناء درازکشیدن مبتلا درد کمر می شوید، از بالش های بزرگ کاربرد کنید الی دانستن راحتی بیشتری کنید. مثلاً یک بالش را زیر شکم، یکی را بین پاهایتان، یک بالش سفت را در پشت تن و بالشی بزرگ را زیر سرتان پیمان دهید.
* با بزرگ شدن تدریجی جنین، به مثانه والده تنگنا بیشتری وارد می شود. بنابراین دفع پیشاب حتی هنگام خواب شبانه نیز افزایش می یابد. برای کاهش دفع ادرار به شما والده گرامی توصیه می کنیم:
- اثناء عصر و شب، آب و مایعات زیادی ننوشید .
- هنگام خواب نوشیدنی های حاوی کافئین مثل چای ، قهوه ، نوشابه های سیاه را مصرف نکنید، زیرا کافئین با تاثیر بر کلیه ها دفع ادرار را افزایش می دهد و نیز اعصاب را تحریک می کنند.
- به جای خوابیدن به پشت، به پهلو بخوابید.
- اگر هنگام دفع ادرار، پرماسیدن سوزش و درد کردید، شدنی است به عفونت مثانه دچار باشید، بنابراین با مراجعه به طبیب یک آزمایش ادرار بدهید.
* با بزرگ شدن شکم، چرخیدن و جابجا شدن در رختخواب بسیار سخت می شود. اگر این موضوع واقعاً شما را اذیت می کند، می توانید از صفحه گردان کاربرد کنید. این صفحه دو لایه است و دو کناره کاملاً هموار و صیقلی دارد که به دلیل کاهش اصطکاک جابجایی شما آنان می سازد ( البته شدنی است چنین وسیله ای در ایران وجد نداشته شد).
* دیدن خواب های آشفته به وضعیت روحی والده آسیب می رساند. بسیاری از زنان در هنگام بارداری، بیشتر از سایر مواقع بختک می بینند.
بارداری موقعیتی متفاوت با سایر مواقع است و مایه ایجاد موضوعات بیشتری برای ضمیر ناخود مستحضر فرد می شود. اگر بانو باردار در چنین حالتی، خواب های خویش را برای کسی تعریف کند، کمتر تحت تاثیر آن قرار می گیرد و کمتر خواهد ترسید.
* اگر از درد زایمان می ترسید، بهتر است با طبیب خود یا یک قابله در باره روش زایمان مشورت کنید لغایت آنها با تشریح مراحل آن و ارائه ورزشی پسندیده برای زایمان آسان تر، از نگرانی شما بکاهند.
بیشتر خانم ها پیش از زایمان، خیلی نگران سلامتی خود و فرزندشان هستند، ولی پس فارغ شدن متوجه خواهند شد که این نگرانی بی مورد بوده و نوزادشان کاملاً تندرست و طبیعی است.
خواب طولانی در سه ماهه نخست بارداری امری طبیعی است زیرا در این دوران تن احساس خستگی بیشتر دارد ، لغایت زمانی که به شی جدیدی که در حال رشد است عادت کند. در این سررسید جفت شکل می گیرد و تن خون بیشتری تولید می کند و قلب با سرعت بیشتری عمل مکنده را انجام می دهد. ولی در ماه های بعدی خوابیدن و فرم خواب مبتلا ایراد می شود و بانو آبستن نمی تواند خواب کافی و بدون وقفه ای در شب داشته باشد.
مهم ترین دلیل نداشتن خواب کافی در این دوران افزایش اندازه جنین می باشد که وضعیت و فرم والده را برای خوابیدن دچار دشوار می کند. برای مثال اگر فرد خو به خوابیدن به پشت یا شکم داشته ، مدتها سررسید لازم دارد لغایت به وضعیت جدید و خوابیدن به پهلو عادت کند. بعلاوه جابه جا شدن و تغییر وضعیت در بستر نیز دشوار تر می شود.
بسیاری از نسوان آبستن مدعی هستند که خواب آنها واضح تر و پویاتر از قبل می شود و حتی مبتلا بختک نیز می شوند.شاید استرس های این دوران کیفیت خواب را اینگونه تحت تاثیر پیمان می دهد. نگرانی بابت سلامت جنین، کیفیت زایمان و توانایی والده شدن و .. ذهن را به گونه ای درگیر می کند که خواب را از مادر سرنگون خواهد کرد.
● بهترین وضعیت خواب در حاملگی
از همان ابتدای بارداری به خویش خو دهید که به پهلو طویل بکشید. خوابیدن به پهلو با زانوان خمیده ، بهترین و آسان ترین وضعیت خواب در این دوران می باشد. این وضعیت حتی کار قلب را نیز راحت تر می کند زیرا فشار جنین را از روی کبیر سیاهرگ برداشته و خون اندام ها راحت تر به قلب بر می گردد.
بعضی از پزشکان معتقدند که نسوان آبستن باید به پهلوی چپ بخوابند. زیرا کبد در طرف راست تن قرار دارد و خوابیدن به پهلوی چپ ، فشار ناشی از رحم را از روی این ارگان بزرگ برمی دارد. خوابیدن به پهلوی چپ جریان خون را به قلب ارتقا می بخشد و خون بیشتری به جنین، رحم و کلیه ها گذرگاه می یابد و اختناق از کمر برداشته می شود. ولی راجع به چرخش خود در اثناء خواب نباید نگران بود.
تغییر وضعیت در شب امری دوری ناپذیر و کنترل نشده است. بیشتر در سه ماهه سوم بارداری خوابیدن به پشت اصلا امکان پذیر نخواهد شد زیرا حالت راحتی نیست. اما اگر به پشت بخوابید اختناق ناشی از جنین به بزرگ سیاهرگ اعمال شده و با ایجاد ناراحتی از خواب بیدار می شوید. اگر علی رغم این مسئله مفتوح هم ممکن است به پشت دراز بکشید از پزشک خویش راجع به تغییر دادن این وضعیت سوال کنید. شاید به کارگیری بالش به شما کمک کند که وضعیت خواب را اصلاح نموده و خواب بهتری را تجربه کنید.
با توجه به تغییر کیفیت خواب در دوران بارداری زن حامله مجاز به استفاده از داروهای غیر تجویزی و یا گیاهان دارویی برای بهبود کیفیت خواب در این دوران نیستید. ولی رعایت موارد زیر می تواند در تفریق بی خوابی کمک کند
۱- حذف نوشیدنی های کافئین دار نظیر قهوه و چای از رژیم غذایی و محدود کردن مصرف به ابتدای صبح و یا ابتدای پس از ظهر
۲- دوری از نوشیدن مایعات فراوان و خوردن غذای سنگین قبل از رفتن به بستر
۳- رعایت برنامه زمانی منظم برای رفتن به بستر و بیدار شدن از خواب
۴- اجتناب از فعالیت بدنی سنگین پیش از رفتن به بستر، در عوض به مدت ۱۵ دقیقه دوش اب گرم و یا نوشیدن شیر و عسل قبل از خواب .
یک دوش آب گرم قبل از خواب بگیرید
قبل از خواب شیر گرم و یامخلوط آب گرم با آب لیموی بازپسین بنوشید
از مشت و مال قسمتهای مختلف تن سهم ببرید
از خوردن محصولات کافئین دار خوداری کنید
کتابهای همنشین داشتنی خود را بخوانید
اصلا از داروی خواب بهره‌گیری نکنید.
● عواملی که مایه مختصر خوابی می شوند
- گرفتگی و درد عضلات در خواب شب
- افزایش ضربان قلب و تنفس اختصار و سریع
- افزایش دفع ادرار
- جنین بسیار فعال در رحم که به مثانه و سایر نقاط حساس والده استوار لگد می زند
- سختی لزرش خوردن و جابجا شدن در رختخواب به دلیل بزرگی شکم مادر
- دریافتن درد در قسمت پشت بدن بخصوص کمر
- دیدن خواب بیشتر از مرز معمول
- دیدن خواب های آشفته
- عصبی و نگران بودن مادر در باره روش زایمان
- نگرانی مادر در مورد سلامتی نوزاد خود
● دشوار های جسمی که در دوران بارداری، خواب را مختل می کنند نیز عبارت هستند از:
۱- نیاز بمکرر ه ادرار کردن:
کلیه ها در دوران بارداری برای تصفیه حجم خون اضافی(۳۰ لغایت ۵۰ درصد افزایش نسبت به پیش از بارداری) شدیدتر شغل می کنند و این فرآیند، تصفیه پیشاب بیشتری ایجاد می کند. همچنین جنین در حال رشد است و رحم بزرگ تر می شود و در نتیجه اختناق بیشتری از بیرون روی مثانه وارد می شود. این تغییرها مایه می شود که ناچار شوید در روز و شب بیشتر به دست به آب بروید.
۲- افزایش سرعت تپش قلب:
ضربان قلب شما حین بارداری افزایش می یابد و از آن جایی که بیشتر خون شما به سمت رحم می رود، قلب شما باید سخت تر پیشه کند تا خون را به بقیه بدن برساند.
۳- تنگی نفس:
در ابتدا، تنفس شما شدنی است تحت تاثیر افزایش هورمون های بارداری قرار گیرد، که باعث می شوند تنفس عمیق تر شود. این وضعیت ممکن است این دانستن را در شما ایجاد کند که برای تنفس هوا دارید کوشش بیشتری می کنید. در ادامه بارداری با بزرگ شدن رحم که فضای بیشتری در لگن و شکم را به خویش وابستگی می دهد و بر دیافراگم (پرده ای عضلانی میان ریه ها و اندام های شکم) خفگی می آورد، شدنی است دانستن کنید تنفس برای تان دشوار تر شده است.
۴- گرفتگی عضله های ساق پا و کمردرد:
درد در ساق پا و کمر لغایت حدی ناشی از وزن اضافی جنین و رحم است. تن شما در درازا بارداری، هورمونی به نام ریلکسین تولید می کند که شما را آماده زایمان می کند. یکی از آثار این هورمون آن است که رباط ها را در سراسر بدن شل تر می کند و به این ترتیب، پایداری تن شما کاهش می یابد و آسیب پذیری بیشتری نسبت به صدمه ها، مخصوصا در کمرتان پیدا می کنید.
● عمل به این توصیه‌ها به برطرف کردن بیخوابی شما در دوران بارداری کمک می‌کند:
یک وضعیت آسان و – شاید جدید- برای خوابیدن بیابید.
پیش از رفتن به بستر با مشت و مال یا حمام گرم به خویش تسکین بدهید.
هوای اطاق خویش را خنک و مطبوع نگهدارید، و برای تسکین موسیقی یا صداهای طبیعی پخش کنید.
قبل از خواب از تکنیک‌های آرامش‌بخشی عضلانی (relaxation) کاربرد کنید.
هر روز مقداری ورزش کنید. در باره مقدار ورزشی که برای شما مجاز است، با دکترتان مشورت کنید.
اگر در به خواب رفتن دچار خرده هستید، از تختخواب بیرون بیایید و غذای مختصری بخورید یا کتاب بخوانید، سپس هنگامی که خواب‌آلود شدید، مجدد به بستر برگردید.
● چگونه می توانم خواب راحتی داشته باشم؟
سعی می کنم به ترتیب راههای مقابله با هر یک از دشواری ها بالا را برایتان بازگو کنم.
* اگر در خواب، دچار گرفتگی عضلات شدید، پاهای خود را محکم به دیوار اختناق دهید یا اینکه روی آن پای خویش که مبتلا گرفتگی عضلات شده، بایستید. انجام این کارها باعث کاهش درد عضلات پا می شود. کمبود کلسیم، گرفتگی عضلات را بدتر می کند. بنابراین بایستی با مصرف منابع غنی از
کلسیم ، از کمبود آن در تن جلوگیری کنید.
* نبض سریع و تنفس کوتاهی و سریع به دلیل افزایش حجم خون مادر است. اگر دچار
کم خونی باشید، قلب برای رساندن اکسیژن کافی به خون بیشتر پیشه می کند، بنابراین وضعیت بدتر می شود. با طبیب خویش در مورد مصرف مکمل آهن مشورت کنید، زیرا مصرف مکمل آهن ممکن است لغایت حدودی این سخت را بهبود بخشد.
* بهترین حالت خوابیدن در موقع بارداری این است که به پهلو طویل بکشید و زانوهای خود را خم کنید. در این وضعیت، قلب آسان تر شغل می کند، زیرا سنگینی بچه به سیاهرگ هایی که خون را به قلب برمی گردانند، فشاری وارد نمی کند. همچنین طویل کشیدن به پهلو مایه کاهش درد پشت و کمر می شود.
اگر خوابتان نمی برد خویش را به انجام کاری مشغول کنید.کتاب بخوانید، موسیقی گوش دهید، بافتنی ببافید، خیاطی کنید، با اینترنت خود را مشغول کنید، نامه بنویسید، تلویزیون تماشا کنید، دوش بگیرید، بعضی کارهای سخیف منزل را انجام دهید یا آرایش کنید.
* اگر هنگام استراحت کردن دچار درد کمر می شوید، از بالش های بزرگ استفاده کنید الی دانستن راحتی بیشتری کنید. مثلاً یک بالش را زیر شکم، یکی را بین پاهایتان، یک بالش سفت را در پشت تن و بالشی کبیر را زیر سرتان قرار دهید.
* با بزرگ شدن تدریجی جنین، به مثانه مادر فشار بیشتری وارد می شود. بنابراین دفع ادرار حتی هنگام خواب شبانه نیز افزایش می یابد. برای تفریق دفع ادرار به شما مادر گرامی توصیه می کنیم:
- هنگام عصر و شب، آب و مایعات زیادی ننوشید .
- موقع خواب نوشیدنی های حاوی کافئین مانند چای ، قهوه ، نوشابه های سیاه را مصرف نکنید، زیرا کافئین با تاثیر بر کلیه ها دفع پیشاب را افزایش می دهد و نیز اعصاب را تحریک می کنند.
- به جای خوابیدن به پشت، به پهلو بخوابید.
- اگر موقع دفع ادرار، پرماسیدن سوزش و درد کردید، شدنی است به عفونت مثانه مبتلا باشید، بنابراین با مراجعه به پزشک یک آزمایش پیشاب بدهید.
* با بزرگ شدن شکم، چرخیدن و جابجا شدن در رختخواب بسیار دشوار می شود. اگر این سوژه واقعاً شما را اذیت می کند، می توانید از صفحه گردان بهره‌گیری کنید. این صفحه دو لایه است و دو کناره کاملاً هموار و صیقلی دارد که به دلیل کاهش اصطکاک جابجایی شما آنان می سازد ( البته ممکن است چنین وسیله ای در ایران وجد نداشته شد).
* دیدن خواب های آشفته به وضعیت روحی مادر آسیب می رساند. بسیاری از زنان در هنگام بارداری، بیشتر از سایر مواقع بختک می بینند.
بارداری موقعیتی متفاوت با سایر مواقع است و مایه ایجاد موضوعات بیشتری برای ضمیر ناخود مستحضر فرد می شود. اگر خانم باردار در چنین حالتی، خواب های خویش را برای کسی تعریف کند، کمتر تحت تاثیر آن پیمان می گیرد و کمتر خواهد ترسید.
* اگر از درد زایمان می ترسید، بهتر است با طبیب خویش یا یک ماما در باره شیوه زایمان مشورت کنید تا آنها با تشریح مراحل آن و ارائه ورزشی پسندیده برای زایمان راحت تر، از نگرانی شما بکاهند.
بیشتر بانو ها پیش از زایمان، خیلی نگران سلامتی خویش و فرزندشان هستند، ولی پس فارغ شدن متوجه خواهند شد که این نگرانی بی باره بوده و نوزادشان کاملاً سالم و طبیعی است.