اگر اختلافی بین شما و دیگران به خصوص شما و همسرتان ایجاد شده، پیشنهاد می‌شود یک قلم و کاغذ بردارید و بنویسید که چگونه اختلاف آغاز شد؟ چه چیزی بین شما رد و بدل شد؟ و برای بهبود رابطه چه باید انجام داده شود؟
لابد با خواندن این پاراگراف پوزخندی می‌زنید و می‌گویید نوشتن چه سودی دارد. ولی بد نیست بدانید به گفته روانشناسان و مشاوران خانواده بهترین روش برای رسیدن به هدف مورد نظر یعنی یافتن علت اختلاف بین خود و همسرتان، نوشتن است. در این خصوص نظر ابراهیم‌زاده، مشاور و زوج‌درمانگر را پرسیده‌ایم.
نوشتن مشکلات می‌تواند در بهبود روابط صمیمانه موثر باشد؟
در روان‌شناسی اصطلاحی به نام self monitoring یعنی نظارت بر خود وجود دارد. دقیقا مانند کسی که یک فیلم از خود بگیرد و بنشیند آن را با دقت تماشا کند. در این حالت فرد می‌تواند بسیاری از حرکات و رفتارهای خود را بازنگری کند و نقاط مثبت یا منفی رفتار و حرکات خود را متوجه شود.
بنابراین وقتی زوجینی که با هم مشکل دارند، از آنها می‌خواهیم در مورد افکار و رفتار روزانه خود این عمل را انجام دهند و مدام افکار و رفتار خود را زیر نظر بگیرند تا فراوانی و نکات مثبت یا منفی خود را متوجه شوند. در واقع، بهترین روش برای رسیدن به هدف مورد نظر نوشتن است.
در بیشتر موارد شاهد هستیم که زوجین در نوشته‌های خود، از ضمیر (او) استفاده کرده‌اند! «او این کار را انجام داد! او فلان حرف را زد. او اعصاب من را خرد کرد. اگر او این کار را نمی‌کرد یا فلان کار را انجام می‌داد، من که مشکلی نداشتم!» و... خلاصه اینکه انگشت اشاره به سمت دیگری است.
بعد از اینکه از آنها می‌خواهیم که حالا در مورد خودشان بنویسند، البته منصفانه. در این زمان باید ببینیم که فرد در مراوده‌های خود بیشتر از ضمیر (تو) استفاده می‌کند؟ یا از ضمیر (من)؟
مثلا تو باید این کار را می‌کردی! تو نباید فلان حرف را می‌زدی! تو .......
اگر در این تکلیف نظارت بر خود، کمتر از ضمیر «من» استفاده شود، جای تأمل و تفکر دارد چراکه بسیاری از مشکلات و ناخشنودی‌های افراد در روابط بین فردی نشأت گرفته از همین امر است. یعنی من خودم و سهم خودم را نادیده می‌گیرم و مسئولیت تمام وقایع را به گردن دیگران می‌اندازم. انتظار دارم دیگران تغییر کنند، دیگران تلاش کنند تا من حس و حال بهتری داشته باشم.
شما انتخاب کرده‌اید با همسرتان ازدواج کنید چون او، دختر مورد علاقه‌تان بوده است. یعنی باید بقیه‌ی عمرتان با او به عنوان دوست داشتنی‌ترین فرد زندگی‌تان رفتار کنید. شما انتخاب کرده‌اید که از این به بعد با همسرتان زندگی کنید و با او پیمان محبت و فاداری بسته‌اید.
آقایان! لطفا همیشه همسرتان را به هر کس دیگری ترجیح دهید
این عهد و پیمان نه تنها ارجمند و مقدس است بلکه، پایبندی به این قول، کلید ایجاد روابطی محکم و پابرجاست. پس اگر دوست دارید روابط شما، همیشگی باشد، باید همسرتان را به این شش نفر در زندگی‌تان ترجیح دهید:
۱. فرزندان‌تان
البته شب‌هایی خواهند بود که فرزند کوچولوی‌تان بین شما و همسرتان وول بخورد اما به طور کلی، اگر وقت گذاشتن برای فرزندتان به معنی صرف وقت کمتری برای همسرتان است، پس وقت آن رسیده که تجدید نظر کنید و همسرتان را در اولویت قرار دهید. خیلی مهم است که به عنوان یک پدر، به طور جدی مسئولیت پذیر باشید اما ایمکه اجازه بدهید نقش پدری‌تان، به قیمت کمرنگ شدن مسئولیت‌های‌تان به عنوان یک شوهر تمام شود، ارزشش را ندارد.
اگر در شرایطی قرار گرفتید که مجبور شدید بین حمایت از فرزندتان و حمایت از همسرتان یکی را انتخاب کنید، همسرتان را برگزینید.
۲. زنان مجازی
استفاده از پورنوگرافی به عنوان جایگزین روابط صمیمی حقیقی با همسرتان، این قدرت را دارد که به روابط شما به شیوه‌های گوناگونی آسیب بزند؛ می‌تواند رضایت شما از ظاهر همسرتان را کم کند، مغزتان را جوری تنظیم کند که فقط با پورنوگرافی برانگیخته شوید و سایر جنبه‌های مهم رابطه با همسرتان را بی‌ارزش تلقی کنید و نادیده بگیرید. اجازه ندهید تصاویر روی اسکرین، چنین آسیبی به رابطه‌ی شما و همسرتان بزنند.
۳. یک زن دیگر
البته نیازی به گفتن ندارد اما بسیارند کسانی که این نکته‌ی ظاهرا ساده را فراموش می‌کنند، پس ارزش یادآوری کردن را دارد. هیچ زن دیگری را نباید به همسرتان ترجیح دهید. یعنی به بهترین دوست دختر دوران بچگی‌تان چیزهایی را نگویید که به همسرتان نمی‌گویید! مراقب زمان‌هایی با یک زن دیگر می‌گذرانید باشید، چون حتی روابط ساده و به دور از گناه با زنان دیگر، گاهی می‌تواند بدون اینکه بفهمید از کنترل‌تان خارج شود.
۴. مادرتان
هیچ کدام از اعضای خانواده‌تان نباید، نسبت به همسرتان در الویت باشند. به عنوان یک شوهر، این وظیفه‌ی شماست که طرف ِ همسرتان باشید، و فرقی هم نمی‌کند چه کسی در مقابل او قرار گرفته است (حتی مادرتان). این رویکرد نیاز به تلاش دارد و شاید لازم باشد توافقاتی را با خود تمرین کنید تا عمیقا به این درک و باور برسید که با همسرتان در یک تیم باشید.
۵. دوستان
شما نباید بعد از ازدواج، ارتباط با دوستان خود را قطع کنید، اما باید بدانید که هیچ رابطه‌ای (هر چقدر قدیمی و صمیمی) نباید ارزشی بیشتر از رابطه‌ی شما با همسرتان داشته باشد.
۶. دوستان مجازی
زمان‌های طولانی گوشی به دست نشستن و چت کردن، کار ساده‌ای است. حتی اگر همسرتان هم در همین اتاق باشد و شما مشغول گوشی‌تان و بالا و پایین کردن صفحات و کامنت گذاشتن برای دوستان و آشنایان باشید که حتی خیلی از آنها را ملاقات هم نکرده‌اید، زمان ارزشمندی را که می‌توانید در کنار همسرتان بگذرانید از دست می‌دهید.
بگومگو در زندگی همه همسران تا حدی وجود دارد، اما آنچه رابطه را خراب می‌کند، نه‌فقط دعوا و مرافعه، بلکه تمسخر، تحقیر و توهیــن است. آنچه به رابطه مؤثر شمـا با همسرتان آسیب می‌زند، ژست‌های خصمانــه، مشت‌های گره‌کـــرده و دندان‌های به هم فشرده است. هربار که چنین اتفاقی می‌افتد، بیشتر احساس بیگانگی و جدایی می‌کنید و بر خشم، رنجش و سرخوردگی شما از همسر و زندگی مشترکتان افزوده می‌شود. تحقیر و توهین در رابطه زناشویی، عزت‌نفس همسران را از بین می‌برد و حل مشترک مسائل را به امری تقریباً ناممکن بدل می‌کند. در مقابل، ارتباط پاک و مؤثر تقویت‌کننده عزت‌نفس است و فضایی امن برای گشودن گره مشکلات و رهایی از تنش به وجود می‌آورد. ارتباط پاک یعنی پذیرش مسئولیت حرف خود؛ یعنی صادق بودن و پرهیز از دروغ یا گفتن نیمی از حقیقت؛ یعنی کامل‌گفتن و پرهیز از ناگفته‌گذاشتن تکه‌های مهمی از حرف؛ و مهم‌تر از همه، ارتباط پاک یعنی حامی بودن؛ تقویت صمیمیت و تفاهم به‌جای دفاع و فاصله‌گرفتن از یکدیگر.
مهارت‌های ارتباطی خوب، یکی از مهم‌تریـــن عوامـــل رضایتمندی و خشنودی همسران از روابــــط زناشـویی است. تحقیقات نشان داده است که وقتی به افراد متأهل روش‌های برقراری ارتباط سازنده آموخته می‌شود، فشار خون آنها پایین می‌آید و رضایتمندی آنها از زندگی زناشویی‌شان افزایش می‌یابد. پژوهش‌هـــــا درباره همسران موفق و ناموفق نشان می‌دهد که چگونگی ارتباط، یکی از وجوه بسیار مهم در تمایز میان این دو گروه است؛ همسران موفق از صحبت‌کردن با هم احساس رضایت می‌کنند و می‌توانند افکار و احساسات خود را با هم در میان بگذارند و یکدیگر را بفهمند و بدین‌سان صمیمیت میان خود را افزایش دهند، در حالی که همسران ناموفق از ارتباط خود رضایتی ندارند و تلاش آنان برای برقراری ارتباط به سوءتفاهم، تنش و درگیری می‌انجامد. بنابراین به نفع همسران است که هرچه زودتر مهارت‌های ارتباطی مؤثر را به‌عنوان عامل پیشگیری‌کننده از مشکلات زناشویی یاد بگیرند و منتظر نمانند تا بعد از فرو رفتن در بحران، به بهبود مهارت ارتباطی خود بپردازند.
کلیدهای ارتباط پاک همسران
پیروی از این رهنمودهای بنیادی سبب می‌شود ارتباط توهین‌آمیز را از رابطه زناشویی خود تقریباً به‌طور کامل حذف کنید. طی این فرایند از میزان رنجش و عصبانیت شما در رابطه‌تان تا حد زیادی کاسته می‌شود.
هنــــــگام گفت‌وگـــو با همسرتان از کلمـات دوپهلو و قضاوت‌گر استفاده نکنید. منظور تکه‌پرانی و متلک‌گویی است؛کلماتی که به همسرتان می‌فهماند ناقص و ناکامل است. «هیچ تلاشی نمی‌کنی… رفتارت بچه‌گانه است… بی‌فکرتر از تو ندیدم… حرف مفت می‌زنی… چرند نگو…» اینها کلماتی تهاجمی‌اند که تیشه به ریشه احساس ارزشمند بودن می‌زنند و این کلمات جایی در رابطه همسران دلسوز و بامحبت ندارند.
نیازهای هر مردی متفاوت است اما به گفته‌ی Willard F. Harley، بیشتر مردها نیازهای اساسی یکسانی دارند. هر چند هر انسانی منحصر به فرد است اما این نیازهایی است که بیشتر آقایان دارند.
خانم‌ها! به این نیازهای همسرتان توجه می‌کنید؟
کلید زندگی زناشویی موفق، فداکاری است. اگر بتوانید نیازهای همسرتان را به نیازهای خودتان ترجیح دهید، در مسیر درستی قرار خواهید گرفت. اینکه نیازهای شوهرتان را جوابگو باشید، هرگز به این معنی نیست که شما در نقش یک زن و همسر، نقش کمرنگ‌تر یا رتبه‌ی پایین‌تری دارید. اگر واقعا عاشق همسرتان باشید، پس دوست دارید خوشحالش کنید و موارد زیر، با وجود ساده بودن، شوهرتان را شاد و راضی خواهد کرد.
همراهی کردن در تفریحات مورد علاقه
من و همسرم از دسته زوج‌هایی هستیم که به سختی می‌توانیم وجه اشتراک پیدا کنیم، مخصوصا در مورد سرگرمی و تفریح. هر کدام از ما از فعالیت‌هایی خاص خودمان لذت می‌بریم که البته در زندگی مشترک می‌تواند چیز خوبی باشد. اما وقتی با هم هستیم، کاری را می‌کنیم که او دوست دارد.
گذراندن اوقات فراغت بعدازظهر با بازی گلفِ هرگز چیزی نبوده که من انتخابش کنم، اما این اتفاقی است که می‌افتد و در نهایت هم، اوقات بسیار خوبی داریم. با علاقه نشان دادن به سرگرمی‌های شوهرتان،به او ثابت کنید که برای‌تان مهم است. او هم برای جبران، زمان‌هایی را به سرگرمی مورد علاقه‌ی شما اختصاص خواهد داد.
کامیابی جنسی
البته این موضوع حساس و مهمی است. چیزی که من و همسرم یاد گرفته‌ایم این است که به رابطه‌ی جنسی هرگز به عنوان یک بازی برد و باخت نگاه نکنیم یا امتناع از آن را به عنوان تنبیه در نظر نگیریم. چون این کار فقط باعث تشدید احساس منفی و خشم و دلخوری می‌شود.
رابطه‌ی جنسی بهتر از هر چیز دیگری می‌تواند زن و شوهر را به هم نزدیک کند، پس اگر این جنبه از زندگی زناشویی‌تان برای شوهرتان مهم است، باید برای شما هم مهم باشد. چه باور داشته باشید و چه نه، صمیمیت و کیفیت رابطه‌ی جنسی، به طرز فکر و تلاش طرفین بستگی دارد.
تحسین کردن
در یک رابطه‌ی سالم، شوهر شما وظایف خودش را بر عهده دارد؛ شغلش، بردن بچه‌ها به مدرسه، یا حتی ماندن در خانه و مراقبت از بچه‌ها و یا هر کار دیگری. بیشتر کارهایی که می‌کند ممکن است دیده نشوند. شاید واقعا به چشم‌تان نیاید که همسرتان هر روز چه کارهایی برای خانواده‌اش انجام می‌دهد و برای همین هم، تلاش‌هایش را به راحتی فراموش کنید. اما یادتان باشد هرازگاهی که ممکن شد، به شوهرتان نشان دهید و بگویید چقدر دوستش دارید و بابت تمام کارهایی که برای‌تان می‌کند، قدردانش هستید و تحسینش می‌کنید.
براساس این مطالعه، وقتی زوجی یکدیگر را برای ازدواج انتخاب می‌کنند تصور و احساسی خوب نسبت به یکدیگر دارند تا زمانی که یکی از آنها در ذهن یا به زبان طرف مقابل یا زندگی‌شان را با دیگری مقایسه کند.
مطالعات نشان داده برای لذت بیشتر از زندگی و شاد زیستن زوج‌ها نباید رابطه‌شان را با زوج‌های دیگر مقایسه کنند.از جمله عواملی که زندگی مشترک را شاد و رضایت بخش می‌کند حس شوخ طبعی، تنوع، اعتماد متقابل، تفاهم، تمرکز بر نکات مثبت زندگی، توجه به خصوصیات خوب طرف مقابل، همیاری، مشورت، احترام و دوست داشتن است. در مقابل، مقایسه رابطه خود با دیگران همه چیز را خراب می‌کند. رضایت زوج‌ها از یکدیگر به راحتی بدست می‌آید به شرطی که خود را با زوج‌هایی که می‌شناسند مقایسه نکنند. براساس این مطالعه، وقتی زوجی یکدیگر را برای ازداج انتخاب می‌کنند تصور و احساسی خوب نسبت به یکدیگر دارند تا زمانی که یکی از آنها در ذهن یا به زبان طرف مقابل یا زندگی‌شان را با دیگری مقایسه کند.
سختی هارا فراموش نکنید
بهترین روش برای تضمین ازدواج و افزایش شادی فکر کردن به این مضوع است که چه انتخاب درستی داشته‌اید و تا چه حد از زندگی‌تان رضایت دارید. علاوه بر این، باید تمام تلاش خود را متمرکز بر افزایش شادی و حفظ دستاوردهای خوب و خوشایند زندگی مشترکتان کنید.مقایسه خود با دیگران یا زندگی خود با زندگی زوج‌های اطراف، آفتی خانمان سوز در زندگی زناشویی است. به همین دلیل سعی کنید زندگی و دستاوردهای آن را با روزهای ابتدایی آشنایی‌تان مقایسه کنید و تلاش کنید موفقیت‌هایتان را بیشتر کنید. در ضمن، فراموش نکنید که شما تنها ظاهر زندگی افراد را می‌بینید و هیچ اطلاعاتی راجع به داخل و حقایق آن ندارید پس مقایسه‌تان بی پایه و اساس است.
سمهای زندگی زناشویی را بشناسید
باید عادت‌هایی که ناخودآگاه باعث تخریب روابط زناشویی می‌شود را بشناسیم و از آنها اجتناب کنیم.عادات آزاددهنده نیاز به شناسایی دارند و همه برای بهبود رابطه باید این عادات را از ریشه خشک کنیم.یکی از مهم‌ترین این عادات، اجتناب و فرار از مشاجره است. این در حالی است که زوجین موفق یاد می‌گیرند به خوبی مبارزه کنند و به سرعت یک راه‌حل پیدا کنند. آنها کاملا از مشاجره پرهیز نمی‌کنند و جلوی حرف زدن یکدیگر را نمی‌گیرند. البته کسانی که نظرات‌شان نیش‌دار است، نمی‌توانند حرف سودمندی بزنند و فقط دیگران را مقصر قلمداد می‌کنند. باید کلمات قاطعانه و عادلانه را برای بیان خواسته‌های خود پیدا کنیم و به وضوح با شریک زندگی‌مان صحبت کنیم.باید حرف‌هایی که در سینه داریم، با جملاتی مثبت به همسرمان بگوییم، افزود: در جهان روابط اینترنتی، افراد بیشتر دچار وسواس چک کردن تاریخچه مرورگر همسرشان، پیام‌ها و پست‌های شبکه‌های اجتماعی می‌شود.
متاسفانه فناوری مانند یک شمشیر دو لبه است و اگر چیزی پیدا کنیم که شک‌برانگیز باشد امکان ندارد که بتوانیم با آن کنار بیاییم. این در حالی است که معمولا از تمام وقایع اطلاع نداریم و به راحتی ممکن است دچار تفسیر اشتباه شویم.
از این رو اگر با اعتماد داشتن به شریک زندگی‌مان مشکل داریم، بهتر است با او صحبت کرده و این نگرانی را رفع کنیم.بهتر است که از روال همیشگی زندگی‌مان خارج شویم؛ چرا که روی روال افتادن مسائل، فوق‌العاده است و سبب می‌شود که در رابطه احساس امنیت داشته باشیم ولی می‌تواند قاتل عشق و هیجان باشد. ما به عادت‌های روزمره وابسته می‌شویم و همین سبب می‌شود که رابطه عاشقانه‌مان کهنه شود. برای جلوگیری از این وضعیت می‌توانیم کمی از مسائل را جابه‌جا کنیم.سپری کردن تمام وقت‌مان با یکدیگر ممکن است در ظاهر درست باشد ولی می‌تواند منجر به جدایی عاطفی شود. جداگانه انجام دادن وظایف به ما اجازه می‌دهد تا در کنار شریک زندگی‌مان رشد کرده و هویت فردی خود را حفظ کنیم. برای این منظور می‌توانیم گاهی بیرون برویم و با دوستان‌مان وقت بگذرانیم.